Wyroki Trybunału dotyczące naruszenia prawa do sądu czy wolności osobistej nie były jak dotychczas przedmiotem głębokich rozważań ze strony Ministerstwa, KRS czy samych sądów. W efekcie sędziowie – „autorzy” tych naruszeń – żyją w błogiej nieświadomości, że ktoś w ETPCz negatywnie ocenił ich pracę. Znajoma dziennikarka opowiadała mi, jak w 2000 r. zadzwoniła do ówczesnego wiceministra sprawiedliwości z prośbą o komentarz do wyroku Trybunału w Strasburgu w sprawie „Kudła przeciwko Polsce”. Jego pierwszą reakcją było powątpiewanie, czy wyrok Polskę obowiązuje. Nie chciał się od razu wypowiedzieć do gazety, odpowiedź przyszła dopiero po „wewnętrznych konsultacjach”. Wiceminister zadeklarował m.in. podjęcie prac nad…

Jesteśmy funkcjonariuszami państwowymi i może warto, byśmy na okresowe oceny spojrzeli nie poprzez pryzmat zagrożeń dla niezawisłości, ale z perspektywy interesu „podsądnych” oraz ich zaufania do wymiaru sprawiedliwości. Zaufanie to jest bowiem sprawą najbardziej doniosłą we współczesnym świecie. Wśród zmian przewidywanych w prawie o ustroju sądów powszechnych znalazła się propozycja wprowadzenia okresowej oceny pracy sędziów. Oceny mają być cztery: pozytywna z wyróżnieniem, pozytywna, pozytywna z zastrzeżeniem, negatywna, i mają być przyznawane raz na cztery lata. Pierwsza po czterech latach od objęcia przez sędziego danego stanowiska, kolejna po upływie czterech lat od poprzedniej. Do oceny negatywnej sędzia mógłby zgłosić swoje uwagi…

Obserwując powstawanie projektów aktów zmieniających dotychczasowe przepisy dochodzę do wniosku, że propozycje zmian w zbyt małym stopniu opierają się na wiedzy o przyczynach niezadowalającego funkcjonowania obowiązującego prawa. Jedną z podstawowych wartości porządku prawnego powinna być jego stabilność. Normy prawne obowiązujące niemal w każdej dziedzinie, w szczególności normy wkraczające w wolności i prawa obywatelskie, nakładające na obywatela zobowiązania określonego zachowania się, powinny motywować ich adresatów do zgodnego z tymi normami postępowania. Jeżeli zmiana norm prawnych następuje często, ich adresaci nie mogą przyswajać sobie, jako własnych, standardów postępowania zgodnych z aktem normatywnym. Jedynie stabilne przepisy mogą wpłynąć na wykształcenie się w Polsce…

Katarzyna Czajkowska – Matosiuk – „Aplikacje prawnicze w pytaniach i odpowiedziach” (wznowienie) Czwartego wydania doczekała się praca absolwentki WPiA UW oraz Szkoły Głównej Handlowej, obecnie doktorantki na WPiA UW. Trzytomowa publikacja, jak wskazuje sama autorka, jest rezultatem jej doświadczeń z przygotowań do egzaminów na aplikację. Konstrukcja kolejnych tomów jest hasłowa, zaś każdy z nich poświęcono odrębnej gałęzi prawa. Autorka w sposób przystępny opisuje najpierw zagadnienie z danej dziedziny, następnie wskazuje właściwe odpowiedzi na pytania egzaminacyjne, które tego zagadnienia dotyczą (pytania, które padały na egzaminach, względnie takie, które paść mogą). Odpowiedzi zawierają wskazanie właściwej podstawy prawnej, jednak omówienia zagadnień niestety nie…

Andrzej Gaberle – „Dowody w sądowym procesie karnym. Teoria i praktyka” (wznowienie) „Dowody są tkanką procesu karnego, dzięki nim proces żyje i (…) może osiągać swoje cele” – zauważa autor we wstępie do pierwszego wydania monografii. Prof. Andrzej Gaberle, w latach 1979-2006 kierownik Katedry Kryminologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, jest autorem 11 książek oraz ponad 100 studiów i artykułów naukowych. Jego wiedza i doświadczenie dydaktyczne pozwoliły na opracowanie książki, w której przedmiot licznych opracowań, komentarzy i zbiorów orzecznictwa został rzetelnie omówiony w jednym miejscu. Trzy lata po pierwszym wydaniu „Dowodów…” ukazuje się wznowienie tej pracy. Książka została uzupełniona o najnowszą literaturę przedmiotu…

Andrzej Marek – „Kodeks karny. Komentarz” (wznowienie) Trudno przecenić dobry praktyczny komentarz. Takim właśnie jest publikacja autorstwa prof. Andrzeja Marka – kierownika Katedry Prawa Karnego i Kryminologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, wybitnego teoretyka, ale również uczestnika prac, które doprowadziły do powstania kodeksu z 1997 r. Komentarz napisany jest syntetycznie, komunikatywnym językiem, który czasem w prostym podręcznikowym stylu definiuje pojęcia istotne dla właściwej kwalifikacji prawnej czynu, np. bezpiecznej szybkości czy ograniczonego zaufania. Konstrukcja odniesień do poszczególnych przepisów jest konsekwentna i klarowna. W pierwszej kolejności dowiadujemy się o znamionach przestępstwa, jego stronie przedmiotowej i podmiotowej oraz przedmiocie ochrony. Dalej następuje nawiązanie do ważniejszych…

Sposobem na przyspieszenie przebiegu rozpraw mogłaby się okazać niewielka nowelizacja kodeksu postępowania karnego. Tak, aby Internet stał się równoprawnym środkiem przesyłania korespondencji między sądem a stronami i uczestnikami postępowania – pisze Artur Ozimek , sędzia Sądu Okręgowego w Lublinie. Wielu sędziów, patrząc z perspektywy kilkunastoletniej praktyki orzeczniczej, możne pokusić się o stwierdzenie, że technika, która w ostatnich latach poczyniła znaczne postępy, z trudem „przebija się” na salę sądową. Obecnie funkcjonujące przepisy prawa wydają się nie dostrzegać, że trwająca od kilkunastu lat rewolucja cyfrowa zmieniła oblicze świata i umożliwiła m. in. bezpośrednie komunikowanie się między osobami przebywającymi w dowolnych miejscach na…

Choć pokusę odseparowania się przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości od osądu opinii publicznej łatwo zrozumieć, to usprawiedliwić jej już nie można – pisze dr Grzegorz Roch Bajorek , adiunkt w WSZiP im. Heleny Chodkowskiej w Warszawie. W inauguracyjnym numerze kwartalnika „Na wokandzie” zainicjowana została dyskusja na temat napiętych relacji pomiędzy wymiarem sprawiedliwości a mediami. Zarówno redaktor Magdalena Hodak , wskazująca na tytułową „niespełnioną miłość” między oboma środowiskami, jak i sędzia Marek Celej , słusznie podkreślają, iż potrzeba zmiany postaw zarówno jednej, jak i drugiej strony, by oczyścić atmosferę. Przyłączam się do tych opinii. Rzetelne media potrzebne są sądom. Niezawisłe sądy potrzebne są…

O powinnościach środowiska prawniczego, ezopowym języku wspólnotowych przepisów oraz obawach przed nadmierną specjalizacją prawników – mówi prof. Marek Safjan , polski sędzia w Europejskim Trybunale Sprawiedliwości, były prezes Trybunału Konstytucyjnego. – Panie Profesorze, czy natura współczesnego prawa rzeczywiście wymusza na uprawiających ten zawód coraz węższą specjalizację? Pana kariera jest tego zaprzeczeniem. Zaczynał Pan jako specjalista od prawa rodzinnego, potem zajął się bioetyką, następnie prawem konstytucyjnym, a teraz europejskim. – W moim przypadku nie było tak, że z dnia na dzień rzuciłem prawo cywilne, by zainteresować się bioetyką, a potem ją odstawiłem na rzecz prawa konstytucyjnego. Od początku pracy na uniwersytecie…

Sędzia musi w przystępny sposób wytłumaczyć, dlaczego wybrał taką, a nie inną interpretację prawa. Adresatem naszych działań są nie tylko strony i profesjonaliści, ale w coraz większym zakresie społeczeństwo, którego akceptacja jest prawdziwym źródłem władzy sądowniczej – pisze sędzia Anna Maria Wesołowska . Winauguracyjnym numerz kwartalnika „Na wokandzie” został poruszony temat relacji pomiędzy wymiarem sprawiedliwości a mediami. To temat niełatwy. Na jednej szali znajduje się potrzeba zapewnienia rzetelnego procesu sądowego, na drugiej swoboda wypowiedzi i ważna rola mediów w demokratycznym państwie. Czy jesteśmy w stanie pogodzić wodę z ogniem? Nie mam wątpliwości, że tak. Mamy przecież wspólny cel – służbę…

Domaganie się od reporterów prawniczego profesjonalizmu, wołania o mniejszą emocjonalność przekazów medialnych, wszystko to już było. Gdy dotychczasowa obrona zawodzi, należy raczej pomyśleć o zmianie taktyki – pisze Ryszard Rotaub . Medialna wojna trwa w najlepsze, a sędziowie mają wrażenie, że znaleźli się w oblężonej twierdzy – tak relacje sądownictwa z prasą podsumowuje sędzia Marek Celej w artykule opublikowanym w pierwszym numerze kwartalnika „Na wokandzie”. Po lekturze tego artykułu doszedłem do smutnego wniosku, że poprawa stosunków między naszymi środowiskami łatwa nie będzie. Przedstawiciele trzeciej władzy musieliby bowiem sięgnąć do arsenału innych niż prawne środków oddziaływania, właściwych przede wszystkim dla kreowania…

Zbliżają się terminy egzaminów na aplikacje. Kandydaci na sędziów i prokuratorów do pierwszego etapu konkursu przystąpią w połowie lipca, aspirujący do zawodu adwokata, radcy prawnego, notariusza i komornika z egzaminem zmierzą się we wrześniu. Jednak terminy składania wymaganych dokumentów mijają znacznie wcześniej, bo już w czerwcu i sierpniu. Nabór na roczną aplikację ogólną, która otwiera drogę do zawodu sędziego i prokuratora, po raz pierwszy przeprowadzono rok temu. Tegoroczny egzamin odbędzie się według zmienionych niedawno przepisów. Po pierwsze: test (150 pytań) sprawdzający wiedzę z poszczególnych dziedzin prawa będzie trwał krócej, bo zamiast czterech godzin, trzy. Po drugie: wydłużony zostanie czas trwania…

Dreszczyk emocji, świadomość walki ze złem, wdzięczność ofiar, poczucie służby publicznej, ale też ścisłe podporządkowanie przełożonym czy narażenie na naciski. Wszystko to można znaleźć w tym zawodzie. Dla prokuratora, siłą rzeczy, niedostępny jest nimb adwokata – broniącego oskarżonych i wygrywającego beznadziejne sprawy, w dodatku za nader godziwe honoraria. Nie towarzyszy mu szacunek kierowany pod adresem sędziego, obiektywnie ważącego ludzki los i sprawiedliwie rozstrzygającego najbardziej zawiłe kwestie. Spośród wszystkich zawodów prawniczych żaden nie był poddawany tak silnym ograniczeniom samodzielności, jak profesja prokuratora. Dziś ludziom w togach z czerwonymi lamówkami pamięta się przede wszystkim dyspozycyjność w czasach stalinowskich, w tym fabrykowane oskarżenia…

Broszury przybliżające funkcjonowanie procedur prawnych, spotkania edukacyjne dla młodzieży, zmodernizowana strona internetowa resortu. Narzędzia te posłużą do przybliżenia obywatelom ich praw w sądzie i prokuraturze, a także problematyki wymiaru sprawiedliwości. Wprowadzenie nowych i atrakcyjnych form działań informacyjno- edukacyjnych to jedno z głównych założeń projektu „Ułatwianie dostępu do wymiaru sprawiedliwości”, współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Realizacja projektu, rozpoczęta przez Ministerstwo Sprawiedliwości we wrześniu 2008 r., podyktowana jest nienajlepszym wizerunkiem instytucji ochrony prawnej w opinii publicznej. Brak społecznego zaufania wobec sądów i prokuratur potwierdzają wyniki szeregu badań i sondaży, do tego należy dodać niski poziom wiedzy obywateli…

Ministerstwo Sprawiedliwości zakończyło realizację dwóch projektów przygotowujących młodzież z zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich do wejścia na rynek pracy. Ponad ośmiuset podopiecznych zdobyło praktyczną wiedzę na temat wyszukiwania ofert pracy, pisania CV oraz udziału w rozmowach kwalifikacyjnych z pracodawcami. Na dzień 31 grudnia 2009 r., w 35 funkcjonujących w Polsce zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich przebywało blisko 1,7 tys. nieletnich. Każdego roku na rynek pracy wkracza średnio 800 wychowanków tych placówek. Tylko niewielu z nich wie, jak się na tym rynku odnaleźć. – Bardzo często młodzież, która trafia do zakładów i schronisk, pozbawiona jest podstawowych umiejętności społecznych. Wynika…