Strona główna › Numer 21

Biegli do reformy

Opublikowano 10 lipca 2014 przez
14. biegli_OK_fmt

Rada Ministrów w marcu br. przyjęła, opracowane w Ministerstwie Sprawiedliwości, założenia do projektu ustawy o biegłych sądowych. W jaki sposób nowe zasady ustanawiania i weryfikacji biegłych mają szansę zwiększyć jakość przygotowywanych przez nich opinii? Wysoki poziom skomplikowania i profesjonalizacji obejmuje dziś praktycznie każdą dziedzinę aktywności ludzkiej – od wielomiliardowych transakcji finansowych, przez prowadzenie badań na tkankach, po kierowanie ruchem lotniczym. Właśnie z tego względu sąd, prokuratura, organ administracyjny czy wreszcie same strony postępowań potrzebują tzw. informacji specjalnych, wykraczających poza zakres ich wiedzy czy doświadczenia życiowego. Takich informacji dostarczają przede wszystkim opinie biegłych sądowych. Niejednokrotnie opinia biegłego staje się kluczowym elementem, na podstawie którego organ ją zamawiający podejmuje…

Czytaj więcej ›

Tagi:

Poznań uczy prawa

Opublikowano 10 lipca 2014 przez
17. edukacyjna misja s_fmt

Prawie 7,3 tys. uczniów szkół ponadgimnazjalnych przeszkolonych przez 222 prawników, w większości sędziów – oto efekt lekcji przeprowadzonych w ostatnim roku w szkołach z obszaru właściwości apelacji poznańskiej. Działań pro bono, których celem jest uchronienie młodzieży przed zgubnymi skutkami nieznajomości prawa, a w szerszej perspektywie – idea edukacji prawnej społeczeństwa. Z  badań przeprowadzonych w 2009 r. przez TNS OBOP na zlecenie Krajowej Izby Radców Prawnych wynika, że większość Polaków nie posiada ani podstawowej wiedzy prawnej, ani nie zna zasad działania wymiaru sprawiedliwości. Znacząca część badanych nie odróżnia radcy prawnego od adwokata, a prawa cywilnego – od karnego. Blisko 30 proc. nie wie, co to jest pozew, natomiast 82 proc.…

Czytaj więcej ›

Tagi:

Kurator procesowy dla małoletniego pokrzywdzonego

Opublikowano 10 lipca 2014 przez
19. kurator procesowy_fmt

Janusz Korczak w pracy „Jak kochać dziecko” pisał, że dziecko jest cudzoziemcem, nie rozumie języka, nie zna praw i zwyczajów. Potrzebny mu przewodnik. Jeśli przełożyć tę myśl na grunt postępowania karnego, przewodnika potrzeba mu zwłaszcza, gdy oskarżonym o popełnienie czynu na szkodę dziecka jest jedno z jego rodziców. Dziecko nie zna języka, w którym prowadzone są procedury sądowe, nie rozumie ich, nie wie, dlaczego musi brać w nich udział. Jego przewodnikiem w takich sytuacjach, przedstawicielem pokrzywdzonego dziecka, jest zwykle rodzic. Zgodnie bowiem z art. 51 § 2 k.p.k., jeśli pokrzywdzonym jest małoletni, jego prawa w procesie karnym wykonuje – co do zasady – przedstawiciel ustawowy. Istnieją jednak sytuacje, w których…

Czytaj więcej ›

Tagi: ,

Dowód z czynności operacyjno-rozpoznawczych w postępowaniu karnym

Opublikowano 10 lipca 2014 przez
30. owoc zatrutego dr_fmt1

Prokuratorzy, mając na względzie zasadę legalizmu oraz zasadę trafnej reakcji karnej, dążą do wykorzystania wszelkich informacji zebranych w toku czynności operacyjno-rozpoznawczych, z kolei sądy niezwykle ostrożnie podchodzą do tego typu materiałów. Jakie są zasady dopuszczalności pozyskiwania informacji z czynności operacyjnych na użytek postępowania karnego, a następnie ich procesowego wykorzystania? Pojęcie czynności operacyjno-rozpoznawczych nie zostało zdefiniowane w aktualnie obowiązujących przepisach. Nie zmienia tego nawet fakt, że kompetencję do prowadzenia takich czynności przewidziano w przepisach aż dziewięciu ustaw regulujących zadania 11 służb, tj. policji, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Wywiadu Skarbowego, Żandarmerii Wojskowej, Służby Celnej oraz Biura…

Czytaj więcej ›

Tagi:

Stracona szansa

Opublikowano 10 lipca 2014 przez
53. Zoll OK_fmt

Rządowa wersja projektu nowelizacji części ogólnej k.k., w założeniu mająca wpłynąć na ograniczenie stosowania kar izolacyjnych wobec sprawców drobnych przestępstw, może przynieść skutki odwrotne do zakładanych. W sposób zasadniczy odbiega ona od propozycji Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego. Komisja Kodyfikacyjna kadencji 2009-2013 w dniu 5 listopada 2013 r. przekazała Ministrowi Sprawiedliwości projekt nowelizacji Kodeksu karnego. Już wtedy było oczywiste, że względy polityczne przemawiają za wstrzymaniem się w najbliższym czasie z nowelizacją części szczególnej kodeksu. Członkowie Komisji ze zrozumieniem odnieśli się do planu, by dalsze prace legislacyjne dotyczyły wyłącznie nowelizacji części ogólnej. Od tamtego czasu, do przyjęcia przez rząd 8 maja br. gotowego projektu nowelizacji,…

Czytaj więcej ›

Tagi:

Na wokandzie ETPCz

Opublikowano 10 lipca 2014 przez
5. sedziowie1_fmt

Prezentujemy omówienie wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wydanych od marca do maja 2014 r. – ze szczególnym uwzględnieniem orzeczeń zapadłych w sprawach przeciwko Polsce. Trybunał w Strasburgu we wspomnianym okresie wydał w sprawach polskich cztery wyroki. W pierwszym z nich, w sprawie Krasicki przeciwko Polsce, ETPCz nie dopatrzył się naruszenia gwarantowanego w Artykule 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka prawa do życia rodzinnego – w kontekście zarzucanego niewywiązania się przez państwo z obowiązku zapewnienia skarżącemu możliwości kontaktu z jego małoletnimi dziećmi. W drugim wyroku, w sprawie Tomaszewscy przeciwko Polsce, za sprzeczne z Artykułem 5 Konwencji (prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego) uznał pozbawienie skarżących wolności na posterunku policji. Pozostałe dwa wyroki dotyczyły zarzutu nadmiernej długości…

Czytaj więcej ›

Tagi: ,

Proces bez gospodarza

Opublikowano 10 lipca 2014 przez
55. Krzysztof Sobczak _fmt

Dlaczego w Polsce, która osiągnęła w ostatnim ćwierćwieczu tak ogromny postęp we wszystkich dziedzinach, wyjaśnianie sprawy w sądach może trwać 8, 13 a nawet 18 lat? Powodem jest brak mechanizmu, w którym Temida widziałaby nie tylko działania podejmowane na danym etapie postępowania, ale też cały ciąg procesowych zdarzeń i społeczne ich skutki. Znany od lat – głównie z kronik sądowych, nie z ekranu telewizyjnego – film Henryka Dederki „Witajcie w życiu” został uwolniony po 18 latach. – Wstyd mi za wymiar sprawiedliwości – skomentował reżyser wydany 26 marca br. ostateczny wyrok sądu apelacyjnego w jego sprawie. Nie tylko ten obywatel ma powody do wstydu…

Czytaj więcej ›

Tagi:

Cywilna e-rewolucja

Opublikowano 10 lipca 2014 przez
8. kodeks postępowani_fmt1

W Ministerstwie Sprawiedliwości trwają prace nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Ich zasadniczy cel to umożliwienie dalszej informatyzacji postępowań sądowych.  Projekt znajduje się obecnie w ostatniej fazie rządowego procesu legislacyjnego. Propozycje związane z informatyzacją postępowań odnoszą się do trzech zasadniczych zagadnień: formy czynności prawnych i postępowania dowodowego, elektronicznego biura podawczego w sądach oraz informatyzacji postępowania egzekucyjnego. Dokument i dokument elektroniczny W przepisach k.c. proponuje się wprowadzenie legalnej definicji dokumentu. Obejmie ona zarówno dokumenty w postaci tradycyjnej („papierowej”), jak też dokumenty elektroniczne. Towarzyszy temu liberalizacja przepisów dotyczących formy czynności prawnej. Obok znanych już dotychczas form czynności prawnych, proponuje…

Czytaj więcej ›

Tagi:

Prokuratorzy, porozmawiajmy

Opublikowano 10 lipca 2014 przez
32. Dubois OK_fmt

Nowelizacja procedury karnej to historycznie największa szansa prokuratury, by się unowocześnić. Więc zamiast przyjmować postawy płaczek oczekujących na pogrzeb prokuratury, oskarżyciele powinni znaleźć skuteczny pomysł na ewolucję swojej instytucji. Jeśli chcemy sprowokować dyskusję, to najlepiej trochę rozzłościć liderów prowokowanej grupy i poskakać po ich ambicjach. W felietonie „Popłoch w prokuraturze” w „Na wokandzie” sprzed pół roku napisałem, że oskarżyciele obawiają się nadchodzących zmian procedury karnej, krytykując przy tym wypowiedzi prokuratora Jacka Skały. Najprostszy sposób okazał się skuteczny. Natychmiast zareagował… prokurator Tomasz Salwa, jego kolega ze związku zawodowego i opublikował w ostatnim wydaniu kwartalnika swoją polemikę. Dziękuję Panu. Dotychczas miałem okazję wymieniać poglądy z kolegami prokuratorami na temat…

Czytaj więcej ›

Tagi:

Sąd bardziej cyfrowy

Opublikowano 10 lipca 2014 przez
10. e-biuro podawcze_fmt

Czas uzyskania informacji o doręczeniu sądowej korespondencji będzie przeciętnie o dwa tygodnie krótszy niż obecnie. Taki efekt już wkrótce przyniesie wprowadzenie systemu elektronicznego potwierdzania odbioru przesyłek. To jeden z projektów informatycznych, nad którymi pracuje Ministerstwo Sprawiedliwości. Wszystkie zmierzają do tego, by sądy dostosować do pracy na elektronicznych dokumentach. Funkcjonowanie lubelskiego e-sadu, elektronizacja ksiąg wieczystych, nowe e-usługi w Krajowym Rejestrze Karnym, budowa jednego Portalu Informacyjnego Sądownictwa czy e-protokół – to tylko niektóre przykłady procesu informatyzacji sądów prowadzonego przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Kolejnym jego etapem będzie Elektroniczne Potwierdzenie Odbioru, docelowym – budowa i wdrożenie scentralizowanego systemu zarządzania sprawami sądowymi Casus. Ten drugi projekt, którego koszt szacuje się…

Czytaj więcej ›

Tagi: ,

IT w sądach Korony

Opublikowano 10 lipca 2014 przez
Witold Pawlak

Widok sędziego z laptopem umożliwiającym wgląd w e-dokumenty z akt czy zapisy audio z rozpraw jest już codziennością. Przyszłość brytyjskich sądów to procesy, w których praca „na papierze” zostanie zredukowana do minimum – pisze sędzia. Pamiętam reportaż telewizyjny z Polski sprzed roku, w którym relacjonowano przebieg procesu w głośniej sprawie dotyczącej zabójstwa generała Papały. Orzekający w tej sprawie byli niemal niewidoczni, zasłonięci stosami akt, w równym rzędzie ułożonymi na stole sędziowskim. Ten obraz skojarzył mi się z książką „Bleak House” Karola Dickensa, której akcja osnuta jest wokół sądowego sporu toczonego pomiędzy członkami jednej rodziny. Spór ten, ze względu na odwlekające się jego zakończenie, doprowadził do bankructwa…

Czytaj więcej ›

Tagi:

Kognicyjne (nie)możności

Opublikowano 10 lipca 2014 przez
FKW_0659_fmt

Ciągłe poszerzanie kognicji sądów może skończyć się ich paraliżem organizacyjnym. Konieczne jest ograniczanie – zakresu procesu orzekania, ale też działań przygotowawczych oraz etapu wykonania wyroków – pisze sędzia Waldemar Szmidt, dyrektor w MS. Mieć odwagę zmiany rzeczy, które zmieniać można, pogodzić się z rzeczami, których zmienić nie sposób i posiadać nadto mądrość rozróżnienia tych stanów. Ta jakże aktualna myśl (choć jej autor, Reinhold Niebuhr, już mocno historyczny) przychodzi mi do głowy zawsze, gdy przywołuję kwestię zmian w kognicji sądów. Niezmiernie trudno jest tak praktykom, co teoretykom prawa, określić, gdzie przebiegać winna granica rozsądnie oddzielająca sprawy obywateli, które muszą pozostawać w kompetencjach organów sądowniczych, od…

Czytaj więcej ›

Tagi: ,

Jestem publicznością

Opublikowano 10 lipca 2014 przez
47. FKW_0948A_fmt

Rozmowa z Heleną Kowalik, reporterką sądową. Andrzej Dryszel: – Wymierzanie sprawiedliwości jest medialne. Powstają na ten temat mniej lub bardziej wymyślone reportaże, seriale, rozmaite inscenizacje, także z udziałem prawdziwych sędziów i mecenasów. Czy to poprawia świadomość prawną obywateli? Helena Kowalik: – Nie, bo to, co dzieje się w sali sądowej, stanowi tylko pretekst do pokazywania intrygi mającej zaskakiwać widzów i obfitować w zwroty akcji. Proces jest podawany w pigułce, dlatego widzowie nabierają przeświadczenia, że naprawdę toczy się w błyskawicznym tempie. Niejednokrotnie widziałam w salach sądowych irytację publiczności, ludzie szeptali: dlaczego sędzia jeszcze tak się dopytuje, czemu jest taki wścibski, po co mu zeznania kolejnych osób, przecież w telewizji pokazują,…

Czytaj więcej ›

Tagi:

Ta straszna kontradyktoryjność

Opublikowano 10 lipca 2014 przez
3. Ferenz Jerzy_Krzysz_fmt

Ostatnio niektórzy prawnicy odgrywają swoisty spektakl strachu, owacjami na stojąco przyjmowany przez komentatorów. Czy aż tak przekonująco straszny? Czy rzeczywiście proces karny czeka katastrofa? – pyta urzędnik MS. Nadejdzie 1 lipca 2015 r. i nic jej nie powstrzyma. Kontradyktoryjność. Rzesze krytyków miała na długo przed wpisaniem jej do kodeksu postępowania karnego. Po 27 września 2013 r., kiedy to Sejm zdecydował się przyjąć nowelizację, ich kasandryczne wizje uległy zdecydowanemu wzmocnieniu. Niezależnie, czy otworzyć prasę naukową, czy tę o charakterze publicystycznym, po lekturze niektórych artykułów można odnieść wrażenie, że autorzy zmian w k.p.k. stworzyli konstrukcję nieudaną, która całkowicie zablokuje mechanizmy aparatu wymiaru sprawiedliwości. Warto przyjrzeć się…

Czytaj więcej ›

Tagi: ,

Sędzia na trudne czasy

Opublikowano 10 lipca 2014 przez
45. pap_19810210_03G_fmt

„Obyś żył w ciekawych czasach” – brzmi popularne powiedzenie. Okres aktywności zawodowej sędziego Antoniego Filcka obfitował w sytuacje i ciekawe, i skomplikowane. Wieloletni sędzia Sądu Najwyższego, w latach 1981-1983 prezes Izby Cywilnej SN, w wolnej Polsce w pierwszym niekomunistycznym składzie Trybunału Konstytucyjnego. Świat prawniczy zapamiętał go jako uczciwego człowieka. Stan wojenny był czasem próby dla środowiska sędziowskiego, sprzyjającym postawom konformizmu i odchodzenia od zasad etyki. Antoni Filcek piastował wówczas funkcję prezesa Izby Cywilnej Sądu Najwyższego. – Wielu sędziów, doskonałych prawników, było wtedy zwalnianych, relegowanych do innych sądów. Zrobiło się sztywno, chłodno, nie do zniesienia – przypomina tamte czasy Gabriela Filcek, ówcześnie sędzia Sądu Wojewódzkiego w Białymstoku, prywatnie – żona…

Czytaj więcej ›

Tagi: